8.30.2005
Chez nous, bei uns, du-mañ
Unn dra a gevir yn nebes yethow Europek yw rager (preposition) sempel gans an styr ‘yn chi ____’. Rag ensompel, yn frynkek, y leverir chez moi, hag yn Almaynek, y leverir bei mir. Nyns eus rager a’n par na yn Sowsnek, po yn Kernewek. Mes yn Bretonek, yma drehevyans (construction) gans an keth styr ha chez moi, chez toi, h.e. -- ha gans furv pur goynt!
Pan dhallethir studhya an taves Kernewek, y tyskir an geryow omma (here) hag ena (there) ogas ha distowgh. Dhe’n keth termyn, y tyskir an furvow glenus (enclitic) ma ha na, kevys y’n lavarennow an den ma (this man) hag an den na (that man). Mes yma yn Kernewek asverb arall rag taklow pella hwath ages taklow ‘ena’: henn yw enos po yn-hons (yonder), gans furvow glenus nos ha hons (ytho an den nos, an den hons, yonder man).
Yn Bretonek, yma an keth dhiberthva driflek:
Dell welir, an glenansow (clitics) -mañ, -se, hag -hont yw kehaval orth an glenansow ma, na, ha nos yn Kernewek.
Yn Bretonek, yma drehevyans gwrys a’n ger du- (dhiworth tu, ‘tu’) ha’n tri glenans asverbel ma, gans an styr ‘yn chi ____’ -- po, yn Frynkek, chez ____:
Martesen an drehevyans ma yw sywyans a gestav ynter Frynkek ha Bretonek, mes res yw merkya bos an furvow y’n dhiw yeth pur dhihaval. Yn Frynkek, an drehevyans yw rager + rakhanow, hag yma furv dhiblans rag pub person ha niver (rag ensompel, chez moi ‘yn ow chi’ erbynn chez nous ‘yn agan chi’). Mes yn Bretonek nyns eus saw teyr furv, onan rag pub person (kynsa, nessa, tressa), ha ny vern mars yw an niver unnplek po liesplek.
Dell grysav, pur gonnyk yw kelmi an tri nivel a bellder dhiworth an kowser gans an tri ferson gramasek: kynsa person (my, ni) = omma, yn ogas; nessa person (ty, hwi) = ena, nebes pella; tressa person (ev, hi, i) = enos, pella hwath. Soweth, nyns eus drehevyans a’n par ma yn Kernewek!
Pan dhallethir studhya an taves Kernewek, y tyskir an geryow omma (here) hag ena (there) ogas ha distowgh. Dhe’n keth termyn, y tyskir an furvow glenus (enclitic) ma ha na, kevys y’n lavarennow an den ma (this man) hag an den na (that man). Mes yma yn Kernewek asverb arall rag taklow pella hwath ages taklow ‘ena’: henn yw enos po yn-hons (yonder), gans furvow glenus nos ha hons (ytho an den nos, an den hons, yonder man).
Yn Bretonek, yma an keth dhiberthva driflek:
Kernewek | Bretonek | |
omma | amañ | |
an den ma | an den-mañ | |
ena | aze | |
an den na | an den-se | |
enos | ahont | |
an den nos | an den-hont |
Dell welir, an glenansow (clitics) -mañ, -se, hag -hont yw kehaval orth an glenansow ma, na, ha nos yn Kernewek.
Yn Bretonek, yma drehevyans gwrys a’n ger du- (dhiworth tu, ‘tu’) ha’n tri glenans asverbel ma, gans an styr ‘yn chi ____’ -- po, yn Frynkek, chez ____:
Kernewek | Frynkek | Bretonek |
yn ow chi | chez moi | du-mañ |
yn agan chi | chez nous | du-mañ |
yn dha ji | chez toi | du-se |
yn agas chi | chez vous | du-se |
yn y ji | chez lui | du-hont |
yn hy chi | chez elle | du-hont |
yn aga chi | chez eux | du-hont |
Martesen an drehevyans ma yw sywyans a gestav ynter Frynkek ha Bretonek, mes res yw merkya bos an furvow y’n dhiw yeth pur dhihaval. Yn Frynkek, an drehevyans yw rager + rakhanow, hag yma furv dhiblans rag pub person ha niver (rag ensompel, chez moi ‘yn ow chi’ erbynn chez nous ‘yn agan chi’). Mes yn Bretonek nyns eus saw teyr furv, onan rag pub person (kynsa, nessa, tressa), ha ny vern mars yw an niver unnplek po liesplek.
Dell grysav, pur gonnyk yw kelmi an tri nivel a bellder dhiworth an kowser gans an tri ferson gramasek: kynsa person (my, ni) = omma, yn ogas; nessa person (ty, hwi) = ena, nebes pella; tressa person (ev, hi, i) = enos, pella hwath. Soweth, nyns eus drehevyans a’n par ma yn Kernewek!