11.17.2005
Lytherow, kanow, ha postow
Termyn hir re beu a-ban skrifis vy, ha drog yw genev a henna. Nyns yw ‘edrek blogyer’ (blogger’s remorse) -- an pyth a hwer yn fenowgh pan dhallethir blog gans meur a nerth ha postow pub dew po tri our, hag ena postya “le ha le, ha lacka ha lacka” bys pan hedhir y wul yn tien. My a vynn pesya gans an blog ma, hag yma dhymm hwans a geworra neppyth pub nessa dydh, dhe’n lyha, mes y’n gwettha prys nyns esa meur a dermyn rydh dhymm a wul henna dres an mis yw passyes.
Dell skrifis vy yn postow kyns, yth esov lemmyn ow hwilas soedh akademek. Pur gales yw kavoes soedh a’n par ma, dres oll pan yw skrifys war dha destskrif “Ph.D. yn Yethow ha Lyennow Keltek”, ha’n kolljiow ha pennskolyow ow hwilas professoryon a lyenn sowsnek. Mes ny yllir saw assaya, hag yth esov vy ow skrifa lies lyther ha dannvon lies CV y’n eur ma. Hwi a wra redya fatell wrav vy spedya!
Ynwedh, my re beu ow skrifa erthygel hir a-dro dhe ganow kernewek an Oesow Kres. “Py kanow?” a wovynnydh. Wel, an gorthyp yw hemma: ny’gan beus saw unn kan yn Kernewek dhiworth an ‘oes hengovek’ (traditional period) -- henn yw, an termyn kyns 1800 -- may hwodhon ni hwath ha’n geryow ha’n ilow. An kan na yw Delyow Sevi, ha dell grysav vy (ha lies den arall re hwithras an mater ma) treylyans yw a gan sowsnek. A’n ilow hengovek kernewek a-der Delyow Sevi, nyns eus gesys dhyn ni hedhyw saw (1) kanow gans geryow yn Sowsnek (ha lies anedha treylys lemmyn dhe Gernewek ynwedh), (2) tonyow heb geryow vydh, ha (3) geryow kernewek rag kanow na aswonnyn aga thonyow.
Rag ow erthygel, my a hwithras gwariow kernewek an Oesow Kres, ha kavoes leow may ma an geryow ‘kan’ po ‘kana’ kampoellys y’n tekstow, ha gwersyow a allsa bos kenys yn le kewsys gans an warioryon. Res yw dhymm avowa, an tybyans bos rannow an gwariow koth kenys nyns yw ow thybyans ow honan -- dyllys veu yn kynsa, dell grysav, gans Edwin Norris, a bennskrifas an Ordinali yn 1859. Ytho y selis vy ow erthygel dre vras war ober gwrys dres an dhiw gansblydhen yw passyes gans tus kepar ha Norris, Henry Jenner, Robert Longsworth (neb a dhellos lyver a-dro dhe’n Ordinali yn 1967), Jane Bakere, ha T.D. Crawford (neb a skrifas dew erthygel a-dro dhe furvow-gwers kernewek yn Old Cornwall nans yw 25 blydhen), mes y keworris vy nebes a’m tybyansow ow honan, ha kampoella taklow a vri dhiworth Bewnans Ke re beu merkys a-gynsow gans Oliver Padel ha Philip Bennett.
Ytho, kyn na yllis vy kavoes termyn lowr rag skrifa yn Kernewek dres an diw seythun ye passyes, my re beu ow skrifa meur a-dro dhe Gernewek. Mes lemmyn y hallav dehweles dhe vlogya wosa powes hir, ha henn yw splann!
Dell skrifis vy yn postow kyns, yth esov lemmyn ow hwilas soedh akademek. Pur gales yw kavoes soedh a’n par ma, dres oll pan yw skrifys war dha destskrif “Ph.D. yn Yethow ha Lyennow Keltek”, ha’n kolljiow ha pennskolyow ow hwilas professoryon a lyenn sowsnek. Mes ny yllir saw assaya, hag yth esov vy ow skrifa lies lyther ha dannvon lies CV y’n eur ma. Hwi a wra redya fatell wrav vy spedya!
Ynwedh, my re beu ow skrifa erthygel hir a-dro dhe ganow kernewek an Oesow Kres. “Py kanow?” a wovynnydh. Wel, an gorthyp yw hemma: ny’gan beus saw unn kan yn Kernewek dhiworth an ‘oes hengovek’ (traditional period) -- henn yw, an termyn kyns 1800 -- may hwodhon ni hwath ha’n geryow ha’n ilow. An kan na yw Delyow Sevi, ha dell grysav vy (ha lies den arall re hwithras an mater ma) treylyans yw a gan sowsnek. A’n ilow hengovek kernewek a-der Delyow Sevi, nyns eus gesys dhyn ni hedhyw saw (1) kanow gans geryow yn Sowsnek (ha lies anedha treylys lemmyn dhe Gernewek ynwedh), (2) tonyow heb geryow vydh, ha (3) geryow kernewek rag kanow na aswonnyn aga thonyow.
Rag ow erthygel, my a hwithras gwariow kernewek an Oesow Kres, ha kavoes leow may ma an geryow ‘kan’ po ‘kana’ kampoellys y’n tekstow, ha gwersyow a allsa bos kenys yn le kewsys gans an warioryon. Res yw dhymm avowa, an tybyans bos rannow an gwariow koth kenys nyns yw ow thybyans ow honan -- dyllys veu yn kynsa, dell grysav, gans Edwin Norris, a bennskrifas an Ordinali yn 1859. Ytho y selis vy ow erthygel dre vras war ober gwrys dres an dhiw gansblydhen yw passyes gans tus kepar ha Norris, Henry Jenner, Robert Longsworth (neb a dhellos lyver a-dro dhe’n Ordinali yn 1967), Jane Bakere, ha T.D. Crawford (neb a skrifas dew erthygel a-dro dhe furvow-gwers kernewek yn Old Cornwall nans yw 25 blydhen), mes y keworris vy nebes a’m tybyansow ow honan, ha kampoella taklow a vri dhiworth Bewnans Ke re beu merkys a-gynsow gans Oliver Padel ha Philip Bennett.
Ytho, kyn na yllis vy kavoes termyn lowr rag skrifa yn Kernewek dres an diw seythun ye passyes, my re beu ow skrifa meur a-dro dhe Gernewek. Mes lemmyn y hallav dehweles dhe vlogya wosa powes hir, ha henn yw splann!
Postys gans Benjamin Bruch dhe 10:20.
